Polsko–Niemiecki „Okrągły Stół i jego ustalenia”

Sztandarowym przykładem aktywności politycznej mniejszości niemieckiej są Polsko- Niemieckie rozmowy Okrągłego Stołu, którego uczestnikami są kolejno: Rząd Republiki Federalnej Niemiec, Rząd Rzeczpospolitej Polski, przedstawiciele mniejszości niemieckiej w Polsce i Polaków w Niemczech oraz specjaliści z zakresu działalności tych grup. Rozmowy zainicjowano w 2010 roku, a ich powodem było: „dokonanie przeglądu obecnego stanu realizacji postanowień Traktatu (Polsko- Niemiecki Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 1991 roku) oraz wypracowanie działań dotyczących realizacji ustalonych w Traktacie równych spraw dla obywateli niemieckich polskiego pochodzenia i Polaków w Republice Federalnej Niemiec oraz mniejszości niemieckiej w Rzeczpospolitej w Polsce”.

Rozmowy toczą się na 3 płaszczyznach, a każdym zagadnieniem zajmuje się osobna grupa robocza, która powstała na potrzeby wypracowania i wyartykułowania potrzeb poszczególnych stron. Dotyczą one:

• zagadnień prawo-historycznych i polityki pamięci – poruszane są kwestie muzealnej prezentacji i zabezpieczenia historycznych dokumentów mniejszości niemieckiej w Polsce oraz Polaków w Niemczech (przedstawiciele mniejszości w tej grupie to: Bernard Gaida – przewodniczący Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno–Kulturalnych w Polsce oraz Rafał Bartek–przewodniczący Towarzystwa oraz Norbert Rasch członek zarządu Towarzystwa Społeczno – Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim),
• nauczania języka ojczystego – odnoszą się do kwestii oświaty mniejszości niemieckiej i Polaków w Niemczech, ze szczególnym uwzględnieniem pomocy w zakresie tworzenia placówek oświatowych z nauczaniem w języku tych grup (przedstawiciele mniejszości to Norbert Rasch oraz Waldemar Gaida wicestarosta powiatu Strzelce Opolskie),
• wspólnych projektów – mają związek z kwestiami współpracy polsko-niemieckiej na zasadzie projektowej oraz kwestie finansowania wybranych instytucji prowadzących tę współpracę (przedstawiciele mniejszości: Ryszard Gala – poseł na Sejm RP oraz Marcin Lippa – przewodniczący Towarzystwa Społeczno – Kulturalnego Niemców Województwa Śląskiego).

W składzie grup roboczych znajdują się również przedstawiciele rządu niemieckiego, polskiego, przedstawiciele mniejszości polskiej i niemieckiej (maksymalnie po 2), specjaliści oraz naukowcy – ogólnie liczba osób w takiej grupie oscyluje wokół 12. Przedstawiciele mniejszości mieli dowolność w dobieraniu reprezentacji do grup roboczych, a ich spotkania odbywają się naprzemiennie w Berlinie i w Warszawie, w terminach wyznaczanych przez przewodniczących grup.

Wynegocjowane postulaty znalazły się we „Wspólnym Oświadczeniu Okrągłego Stołu w sprawie wspierania obywateli niemieckich polskiego pochodzenia i Polaków w Niemczech oraz niemieckiej mniejszości w Polsce, zgodnie z polsko- niemieckim Traktatem o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy” z dnia 12 czerwca 2011 roku. Dokument ten można pobrać ze strony TUTAJ.

Zanim wypracowano końcowe oświadczenie Okrągłego Stołu, opracowano „Deklarację- Bilans i perspektywy polsko-niemieckiego Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku. Wsparcie dla mniejszości niemieckiej w Polsce i obywateli niemieckich polskiego pochodzenia z Niemczech”. Projekt deklaracji, którą podpisano 3 listopada 2010 roku w Warszawie również był przedmiotem licznych negocjacji – od jej zakresu zależała treść ostatecznego oświadczenia Okrągłego Stołu.

Po podpisaniu „Deklaracji” rozpoczęły się prace grup roboczych. W dniu 1 marca 2011 roku, podczas trzeciej rundy obrad Okrągłego Stołu zaprezentowano prace owych grup. Od maja 2011 rozpoczęto prace nad „Wspólnym Oświadczeniem w sprawie dotychczasowych ustaleń polsko- niemieckiego Okrągłego Stołu”, którego kolejne wersje były omawiane z przedstawicielami mniejszości narodowych, co po raz kolejny związane było z ciągłymi negocjacjami, aby zawarte w nim postulaty uzyskały kształt satysfakcjonujący wszystkie strony Okrągłego Stołu.

Stopień realizacji postanowień Okrągłego Stołu został zawarty w trzech dokumentach:

1. Stan realizacji postanowień Wspólnego Oświadczenia Okrągłego Stołu w sprawie wspierania obywateli niemieckich polskiego pochodzenia i Polaków w Niemczech oraz mniejszości niemieckiej w Polsce, zgodnie z  polsko-niemieckim Traktatem o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy,
2. Oświadczenie o stanie realizacji postanowień Wspólnego Oświadczenia Okrągłego Stołu w sprawie wspierania obywateli niemieckich polskiego pochodzenia i Polaków w Niemczech oraz mniejszości niemieckiej w Polsce, zgodnie z polsko-niemieckim Traktatem o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy,
3. Analiza stopnia realizacji postanowień Okrągłego Stołu w sprawie wspierania obywateli niemieckich polskiego pochodzenia i Polaków w Niemczech oraz mniejszości niemieckiej w Polsce, zgodnie z polsko-niemieckim Traktatem o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy dokonana przez organizacje mniejszości niemieckiej w Polsce z 23 lutego 2015 roku.

Wszystkie powyższe dokumenty są dostępne na stronie internetowej: Dokumenty

Pokrewne wpisy: