Europa jest kontynentem różnorodności regionów, tradycji, mentalności, religii i języków. Różne spojrzenia na heterogeniczność i sposoby radzenia sobie z nią jak i tego skutki silnie kształtują obraz Europy i jej historię.

Na rozwój języka niemieckiego jako języka mniejszości niemieckiej w Polsce miały wpływ różne czynniki, w tym konsekwencje I i II wojny światowej. Druga wojna światowa doprowadziła do ostatecznego przesunięcia granic. Prawie całe wschodnie Niemcy (Śląsk, Pomorze, Prusy Wschodnie) znajdowały się na wschód od nowej granicy na Odrze i Nysie. Tereny te zamieszkiwało ok. 10-12 mln Niemców. Pod koniec wojny wielu Niemców uciekło, a po II wojnie światowej wielu zostało z Europy Wschodniej wypędzonych, deportowanych lub wysiedlonych. Wielu z nich zostało przesiedlonych w latach powojennych. Wielu z nich pozostało jednak na Śląsku, Pomorzu lub w Prusach Wschodnich. Systemem komunistycznych prześladowań były dotknięte całe grupy społeczne, ale Ślązacy, mieszkańcy Mazur i Pomorza oraz Łodzianie byli dotknięci jeszcze dyskryminacją ze względu na język i kulturę. Skutki dyskryminacji języka niemieckiego są widoczne do dziś – w wielu rodzinach mniejszości niemieckiej język niemiecki nie jest już językiem dnia codziennego.

Zanik języków regionalnych lub mniejszościowych w Europie XX wieku był powodem, dla którego Rada Europy w latach 80. zajęła się kwestią liczby języków, warunkami ich używania oraz prawami użytkowników języków. Rada Europy poszukiwała konkretnych środków służących zachowaniu i promowaniu lokalnego użycia języków mniejszości. Po latach debat i prac grupy ekspertów powstał prawnomiędzynarodowy, regionalny i wielostronny traktat. Europejska karta języków regionalnych lub mniejszościowych została sporządzona w Strasburgu w 1992 roku i została przedłożona do podpisana przez państwa członkowskie Rady Europy.

Rzeczpospolita Polska podpisała Kartę 12 maja 2003 roku, ale ratyfikowała ją dopiero kilka lat później, 12 lutego 2009 roku, kiedy ustawa o mniejszościach weszła już w życie. Karta weszła w życie w Polsce 1 czerwca 2009 r. Po uzyskaniu mocy prawnej tekst Karty jest wiążący dla państwa członkowskiego w zakresie, w jakim go ratyfikowało.

W związku z cyklicznym monitorowaniem realizacji Karty prowadzonym przez Radę Europy oraz w świetle wniosków i zaleceń Komitetu Ministrów Rady Europy, a w szczególności powtarzających się zaleceń dotyczących poprawy sytuacji języka niemieckiego jako języka mniejszości, Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce (ZNSSK) przygotował wnikliwe pisemne stanowisko w sprawie realizacji Karty. Dokument zawiera uwagi i postulaty ze strony organizacji Niemców w Polsce dotyczące realizacji Karty przez stronę Polską. W dokumencie wskazano, że należy zmienić niektóre wytyczne dotyczące wdrażania Karty. Zaproponowano również konkretne rozwiązania. Konkretne propozycje mają zabezpieczyć przyszłość języka niemieckiego na byłych terytoriach niemieckich (ze wstępu).

Stanowisko Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce wobec realizacji postanowień Europejskiej karty języków, zawarte w dokumencie „Droga ku pewnej przyszłości języka niemieckiego”, zostało przyjęte uchwałą zarządu w dniu 18 października 2021. W grudniu 2021 roku opinia została przesłana do polskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, które odpowiada za politykę wobec mniejszości, oraz do Rady Europy. W dniu 11 maja 2022 dokument przedstawiony został przedstawicielom opinii publicznej: mniejszości niemieckiej, nauczycieli oraz lokalnego samorządu. 

Podczas spotkania ideę, historię i znaczenie Europejskiej Karty Języków Regionalnych lub Mniejszościowych przedstawił prof. Tomasz Wicherkiewicz, kierownik Zakładu Polityki Językowej i Badań nad Mniejszościami w Instytucie Orientalistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Uwagi i postulaty ze strony Organizacji Niemców w Polsce dotyczące realizacji Karty przez Stronę Polską nakreślił przewodniczący Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce, Bernard Gaida. Aktualną sytuację w województwach zamieszkałych przez najliczniejszą grupę przedstawicieli mniejszości niemieckiej w Polsce streścili liderzy organizacji lokalnych: Rafał Bartek (Województwo Opolskie) i Martin Lippa (Województwo Śląskie).

Tu stanowisko Mniejszości Niemieckiej wobec realizacji Europejskiej karty języków do pobrania: Stanowisko_mniejszosci_niemieckiej_wobec_relizacji_Europejskiej_karty_jezykow