Dyrektorki i Dyrektorzy
szkół z nauczaniem języka niemieckiego
jako języka mniejszości

Szanowni Państwo,

rozpoczynający się 1 września nowy rok szkolny 2023/2024 będzie już drugim rokiem w historii wolnej Polski po 1989 r., w którym dzieci obywateli polskich narodowości niemieckiej będą w sposób systemowy dyskryminowane.

Wprowadzone w życie 4 lutego 2022 r. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki, zmniejszające wymiar języka niemieckiego jako języka mniejszości z 3 do 1 godziny tygodniowo spowodowało, że około 55 tys. dzieci korzystających z nauki języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej, będzie w polskiej szkole nadal dyskryminowanych. Jako przedstawiciele Mniejszości Niemieckiej nieustannie zabiegamy o wycofanie z obiegu prawnego Rozporządzenia, które doprowadziło do tej sytuacji i które w sposób bezpośredni uderza w tych najmłodszych i w ich szanse edukacyjne, a w ślad za tym w ich przyszłość. Niestety, mimo wielu protestów, wysyłanych pism i opinii prawnych, Rząd RP nie zmienił do tej pory tej krzywdzącej dzieci decyzji.

Pomimo rozmów z ministrem Czarnkiem i jego obietnic złożonych dnia 30 listopada 2022 w Warszawie oraz 22 stycznia 2023 w Opolu, to dyskryminujące Rozporządzenie, które dotyczy wyłącznie dzieci mniejszości niemieckiej (inne mniejszości narodowe i etniczne żyjące w Polsce mają w dalszym ciągu dostęp do 3h języka mniejszości w tygodniu) nie zostało wycofane. Jednocześnie dotyczy to właśnie tych dzieci, które w przyszłości powinny nie tylko budować pozytywny obraz Polski jako kraju tolerancyjnego i szanującego swych obywateli niezależnie od pochodzenia i narodowości, ale też i pielęgnować oraz rozwijać pozytywne relacje między Polską i Niemcami, które są tak ważne dla kształtowania przyszłej Europy. Niedopuszczalną jest w naszej opinii sytuacja, w której zamiast poszukiwania rozwiązań dyplomatycznych wprowadza się dyskryminujące i w ślad za tym również stygmatyzujące dzieci rozwiązania, mające być narzędziem źle rozumianych „negocjacji” politycznych. W sytuacji, w której znajomość języków jest kluczową kompetencją społeczną, a dla środowisk mniejszościowych warunkiem przetrwania ich kultury, dziedzictwa i tożsamości, takie działania nie tylko niczego nie rozwiązują, ale wprost niweczą dorobek wielu pokoleń obywateli Rzeczpospolitej.

W obliczu trudności, z jakimi borykają się szkoły oraz zatrudnieni w nich nauczyciele języka niemieckiego, chciałbym tym bardziej podziękować wszystkim władzom samorządowym, wójtom, burmistrzom, prezydentom miast, dyrektorom szkół oraz władzom stowarzyszeń prowadzących placówki edukacyjne, które doceniając wartość języka w roku szkolnym 2023/2024 podjęły decyzję o sfinansowaniu dodatkowych godzin języka niemieckiego jako języka mniejszości (poza jedną godziną obowiązkową) lub wprowadziły nauczanie w dwóch językach. Dziękuję za Państwa jasny sygnał w lokalnych społecznościach, że dzieci są najważniejsze i że nie ma Waszej zgody na dyskryminację i stygmatyzację ze względów narodowych! W szczególny sposób dziękuję zaś nauczycielom i rodzicom, dla których język niemiecki ma wartość, którzy chcą go przekazywać kolejnym pokoleniom i mimo trudności zabiegają o jego przetrwanie.

Dziękuję za zaangażowanie na rzecz języka niemieckiego w sytuacji, gdy z jednej strony mamy od ponad roku do czynienia z ograniczaniem jego nauczania, a z drugiej wiemy, że pracownicy z dobrymi umiejętnościami językowymi są poszukiwani na rynku pracy. W ostatnich latach tylko w Województwie Opolskim osiedliło się kilkanaście firm z niemieckim kapitałem lub niemieckojęzycznymi klientami, w związku z czym powstało około 2500 miejsc pracy wymagających znajomości języka niemieckiego.

Edukacja nie ogranicza się tylko do szkoły. Dlatego zachęcam do zapoznania się z ofertą pozaszkolną organizacji Mniejszości Niemieckiej, którą znajdą Państwo m. in. na platformie edukacyjnej Mniejszości Niemieckiej: www.supereule.pl. Chcemy na bieżąco informować o aktualnych problemach i zagadnieniach związanych z edukacją, ale także inspirować do korzystania z pozaszkolnej oferty edukacyjnej Mniejszości Niemieckiej.

To właśnie na tej platformie znajdziecie Państwo bogatą ofertę zajęć, warsztatów, konkursów i szkoleń dla wszystkich grup wiekowych, a także zapisy polskiego i europejskiego prawodawstwa wraz z komentarzami dotyczącymi organizacji szkolnictwa mniejszościowego. W szczególny sposób zwracamy uwagę na innowacyjny projekt LernRAUM.pl, w ramach którego mogą Państwo doskonalić swoje umiejętności językowe jak i rozwijać różnorodne pasje i zainteresowania.

W społeczeństwie pluralistycznym nie ma uprzywilejowanych punktów widzenia, dlatego dziękuję Państwu za kształtowanie w młodych ludziach postawy otwartości na świat i drugiego człowieka. Równocześnie proszę o dalsze wspieranie języka niemieckiego i niemieckiej kultury. Wszystkim uczennicom i uczniom życzę na nowy rok szkolny wielu możliwości wzrastania w atmosferze wzajemnego zrozumienia, a nam wszystkim życzę takiej wspólnoty, w której kształtuje się dialogiczny projekt jutra.

Z wyrazami szacunku
Rafał Bartek
Przewodniczący Związku