4 lutego 2022 rozpoczęła się nowa era w systemie edukacji mniejszości niemieckiej w Polsce. Minister edukacji Czarnek wydał pierwsze z dwóch rozporządzeń, które mocno uderzyły zarówno w nauczycieli, jak i rodziców, ale przede wszystkim w dzieci mniejszości niemieckiej. W dokumencie czytamy: „W § 8 ust. 3 po słowach «w wymiarze 3 godzin tygodniowo» dodaje się słowa «a w przypadku uczniów należących do mniejszości niemieckiej – w wymiarze 1 godziny tygodniowo»”. W drugim rozporządzeniu zmniejszono środki finansowe na nauczanie wypłacane samorządom.

Marzec

Od grudnia do końca lutego 2022 roku 13 222 osoby, rodzice poszkodowanych dzieci, podpisywali petycję sprzeciwiającą się planowanemu cięciu lekcji języka niemieckiego. Podobne petycje rozpoczęli też naukowcy i przedstawiciele biznesu. Petycja została przekazana Ministerstwu Edukacji Narodowej w dniu 08 marca 2022 r.

Kwiecień

1 kwietnia Rafał Bartek, Przewodniczący TSKN i Bernard Gaida, ówczesny przewodniczący ZNSSK w Polsce, poinformowali, że zawieszają pracę w Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych do czasu uchylenia rozporządzeń ministra edukacji. VDG poszło o krok dalej i postanowiło złożyć skargę na ministerialne rozporządzenie do Komisji Europejskiej.

Maj – lipiec

Kontynuowano rozmowy z przedstawicielami politycznymi w Polsce i Niemczech, ale bez powodzenia. W Bundestagu grupa parlamentarna CDU/CSU również próbowała skłonić rząd do większej aktywności w tej sprawie. Grupa parlamentarna CDU/CSU złożyła wniosek dotyczący dyskryminacji mniejszości niemieckiej w Polsce w zakresie nauczania w języku ojczystym i wezwała rząd federalny do podjęcia działań. Wniosek ten został jednak odrzucony. Dalsze rozmowy prowadzono także m.in. z Natalie Pawlik, pełnomocnikiem rządu federalnego do spraw przesiedleńców i mniejszości narodowych czy Dietmarem Nietanem, koordynatorem polsko-niemieckiej współpracy międzyspołecznej i przygranicznej.

Wrzesień

Od 1 września w szkołach oficjalnie nauczana jest tylko jedna godzina języka niemieckiego jako języka mniejszości.

Niektóre gminy zadeklarowały, że z własnych środków opłacą przynajmniej część skreślonych godzin języka niemieckiego. Według przeprowadzonej przez Związek Niemieckich Stowarzyszeń ankiety w województwie opolskim taką decyzję podjęło 35 z 54 gmin; dodatkowe dwie godziny finansuje 18 z nich: Chrząstowice, Leśnica, Krapkowice, Ujazd, Kolonowskie, Gogolin, Reńska Wieś, Wilków, Murów, Polska Cerekiew, Pokój, Popielów, Walce, Jemielnica, Dąbrowa, Lasowice Wielkie, Ozimek, Prószków. Kolejne 17 gmin pokrywa koszty jednej lekcji tego języka: Bierawa, Radłów, Izbicko, Dobrzeń Wielki, Zawadzkie, Zdzieszowice, Łambinowice, Cisek, Strzelce Opolskie, Łubniany, Dobrodzień, Zębowice, Turawa, Komprachcice, Głogówek, Gorzów Śląski, Tarnów Opolski.

W województwie śląskim zdecydowały się na to 6 z 60 gmin (dwie godziny w gminie Toszek oraz jedna godzina w Gliwicach, Lublińcu, Zabrzu, Pilchowicach i Pietrowicach Wielkich; w województwie warmińsko-mazurskim natomiast dodatkowe dwie lekcje języka finansuje jedna gmina: Mrągowo)

Październik

6 października 2022 roku przedstawiciele mniejszości niemieckiej w Polsce uczestniczyli w spotkaniu w Parlamencie Europejskim w Strasburgu. Spotkanie Minority Intergroup (Intergrupy ds. Tradycyjnych Mniejszości, Społeczności Narodowych i Języków) było okazją do zwrócenia uwagi na poziomie europejskim na obecną sytuację mniejszości niemieckiej w Polsce w kontekście ograniczenia możliwości nauczania języka ojczystego wyłącznie dla tej grupy narodowościowej.

Listopad

Z inicjatywy posła mniejszości niemieckiej w Sejmie RP Ryszarda Galli, przewodniczący ZNSSK i przewodniczący Sejmiku opolskiego Rafał Bartek oraz przewodniczący Śląskiego Stowarzyszenia Samorządowego, burmistrz Leśnicy i członek zarządu ZNSSK Łukasz Jastrzembski spotkali się w Warszawie z ministrem edukacji i nauki Przemysławem Czarnkiem i wiceministrem Tomaszem Rzymkowskim. Temat rozmów: trwająca od 1 września 2022 roku dyskryminacja około 50 tysięcy dzieci mniejszości niemieckiej w Polsce.

Styczeń 2023 r.

W wyniku listopadowych rozmów Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek 22 stycznia 2023 r. odwiedził siedzibę Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych i rozmawiał z przedstawicielami mniejszości niemieckiej o rozwiązaniu problemu dyskryminacji dzieci mniejszości niemieckiej w Polsce. Minister Edukacji i Nauki zadeklarował przywrócenie 3 godzin nauki języka niemieckiego jako języka mniejszości w możliwie najszybszym czasie. Jednocześnie pracę nad optymalizacją subwencjonowania nauki języków mniejszości, które miałyby dotyczyć m.in. skuteczniejszego przekazywania środków na nauczanie języków mniejszości ogólnie i zwiększania poziomu nauki tych języków, rozpocznie zespół roboczy powołany przez ministerstwo Edukacji i Nauki, a który kolejne będzie wyniki swoich prac konsultował z Komisją Wspólną Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych.

Luty 

Minął rok od momentu, w którym  opublikowano dyskryminujące rozporządzenia, zmniejszające liczbę godzin nauki niemieckiego jako języka mniejszości z 3 do 1. W tym czasie podjęto wiele prób przywrócenia stanu sprzed 4 lutego 2022. W ostatnim miesiącu padło wiele deklaracji, ze strony Ministra Edukacji, pozwalających sądzić, że zabrane dzieciom 2 godziny nauki niemieckiego, zostaną szybko przywrócone. Czy to jednak nastąpi? Będziemy bacznie obserwować wszystkie działania w tym zakresie.

Za: vdg.pl