Panie i panowie, drodzy delegaci,

Dziś podsumowujemy rok 2024. Był to rok pełen wrażeń – wybory samorządowe, w których po raz pierwszy wystąpiliśmy w innej formule.  Mówiliśmy już o tym w zeszłym roku, ale porozmawiamy o tym również dzisiaj podczas spotkania.

Kolejnym kamieniem milowym był koniec dyskryminacji dzieci mniejszości niemieckiej! Historyczna dyskryminacja dzieci mniejszości niemieckiej trwała dwa lata i zakończyła się 1 września 2024 r., tj. z początkiem nowego roku szkolnego 2024/2025.

Wreszcie, pod koniec 2024 r. byliśmy również świadkami upadku koalicji „sygnalizacyjnej” w Niemczech, co również nie było dla nas bez znaczenia.

W tych burzliwych czasach po raz kolejny udało nam się wspólnie ustalić i wysłać wiele pozytywnych sygnałów:

1. nasi przedstawiciele zostali wybrani z list śląskich samorządowców na wszystkich szczeblach samorządu, a wynik głosowania w sejmiku wojewódzkim był jeszcze wyższy, tj. lepszy niż w ostatnich wyborach w 2018 roku!
2. dzięki aktywnemu protestowi mniejszości niemieckiej, przy wsparciu innych mniejszości mieszkających w Polsce, ale także przy dużym udziale burmistrzów z naszego regionu, Minister Edukacji Narodowej wydała na początku 2024 roku rozporządzenie, w którym cofnęła dyskryminację dzieci.
3. Ryszard Galla, nasz wieloletni poseł i wiceprzewodniczący TSKN, został doradcą Marszałka Sejmu.
4. ponownie jesteśmy aktywni na poziomie Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości. Sama Komisja też jest dużo bardziej aktywna niż w poprzednich latach za poprzedniego rządu.
5. Prowadziliśmy dalsze rozmowy z Ministerstwem Edukacji i mamy nadzieję, że w najbliższym czasie nastąpi dalsza poprawa w obszarze nauki języka niemieckiego. Będziemy również kontynuować te rozmowy.
6. pozostawaliśmy w stałym kontakcie z niemiecką polityką, mimo że problemy koalicji „sygnalizacyjnej” stawały się dla nas coraz bardziej zauważalne w ciągu roku. Utrzymujemy bliski kontakt z nowym rządem federalnym.

W zakresie działalności struktur TSKN z powodzeniem kontynuowano wiele projektów:

1. wiele projektów dla dzieci i młodzieży, w tym konkursy dla dzieci i młodzieży.
2. koordynacja i wsparcie pracy grup kulturalnych i artystycznych Mniejszości Niemieckiej.
3. projekt Miro Deutsche Fussballschule był realizowany w 12 lokalizacjach (w tym 11 w województwie opolskim).
4. utrzymaliśmy naszą obecność w mediach, publikując w ubiegłym roku wiele informacji prasowych.
5. postawiono Maibaumy, obchodzono Oktoberfesty i odbyły się pochody świętomarcińskie.
6. DFK zrealizował 370 projektów w ramach Ożywienia Domów Spotkań.
7. Ukończyliśmy książkę „Mniejszość niemiecka w faktach i liczbach” i opublikowaliśmy jej drugie wydanie.

Szczegółowe informacje na temat projektów i wydarzeń 2024 roku można znaleźć w sprawozdaniu rocznym, które otrzymaliście wraz z zaproszeniem, a także w prezentacji, która wyświetla się w tle.

Wszystko to udało nam się zrealizować dzięki wsparciu finansowemu z różnych źródeł, ale przede wszystkim dzięki naszej aktywności! Korzystając z okazji chciałbym podziękować wszystkim DFK, przewodniczącym, wspierającym ich burmistrzom i wszystkim, którzy przyczynili się do sukcesu minionego roku. Szczególnie chciałbym skorzystać z okazji i podziękować pracownikom biura TSKN. Wykonują oni wspaniałą pracę, za którą ze względu na okoliczności nie jesteśmy w stanie ich wynagrodzić. Tym bardziej jeszcze raz DZIĘKUJĘ.

Pozwolę sobie teraz spojrzeć na teraźniejszość i przyszłość. W tym roku obchodzimy 35-lecie TSKN. Młodzież z BJDM mogłaby więc powiedzieć – teraz to już naprawdę dorośliście, bo ich członkostwo zwyczajne kończy się w wieku 35 lat. I jest w tym porównaniu trochę prawdy, bo wyzwania, przed którymi stoimy, są inne niż 35 lat temu. Wtedy nasi przedstawiciele często musieli walczyć o rzeczy fundamentalne – dostęp do języka, dostęp do kultury, możliwość kultywowania własnych tradycji i historii. Dziś często walczymy o szczegóły, a to bywa trudniejsze. Wiemy na przykład, jak ważne jest dla nas nauczanie w przedszkolach i szkołach, ale wiemy też, że powinno być znacznie lepiej. Coraz bardziej zdajemy sobie sprawę, jak bardzo potrzebujemy rozwiązań systemowych. Zwłaszcza w Polsce, gdzie tak wiele jest zarządzane centralnie, ale i regulowane aspekty regionalne, specyficzne dla mniejszości, giną zbyt szybko. Potrzebujemy dobrych, zaangażowanych nauczycieli, ale też działaczy DFK, bo potrzebujemy multiplikatorów naszych wartości, naszej tradycji, języka i kultury. Musimy być świadomi, że w zglobalizowanym świecie kultury mniejszości są tym, co robi różnicę i za czym tęskni wielu ludzi. Mamy dobrą pozycję, utrzymujemy kontakty z rządem niemieckim i polskim. Jesteśmy prawdziwymi budowniczymi mostów! 

Cieszę się również, że udało nam się spotkać tutaj po raz pierwszy w nieco innej formie. Niektórzy z nas są na naszym kongresie od wczoraj i jestem wdzięczny za wymianę i impulsy, które zostały wysłane wczoraj wieczorem. Pomimo naszych słabości tu i ówdzie, wyjdziemy z tego kongresu i tego dorocznego spotkania silniejsi, ponieważ wiemy, co musimy zrobić i gdzie musimy wprowadzić ulepszenia. To wspaniała rzecz i dziękuję za to!

Na koniec chciałbym jeszcze raz podziękować wszystkim, którzy nas wspierają. Jest ich wielu i nie chcę ich teraz wszystkich wymieniać, aby o nikim nie zapomnieć. Chciałbym jednak podkreślić, że każdy jest ważny, ponieważ każdy wnosi wkład w coś, co w przeciwnym razie mogłoby zostać utracone. 

Dziękuję za uwagę

Rafał Bartek