Oświadczenie w związku z dyskryminacją mniejszości niemieckiej w zakresie nauczania języka mniejszości

W szkołach wraz z rozpoczęciem nowego roku szkolnego 2022/2023 zaczną być stosowane w praktyce przepisy dyskryminujące mniejszość niemiecką w zakresie nauczania języka mniejszości, wprowadzone Rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 4 lutego 2022 roku… oraz kolejnymi aktami prawnymi MEiN. Obowiązywać tym samym będą dwa standardy nauczania języków mniejszości narodowych: jeden dla mniejszości niemieckiej w wymiarze 1 godziny tygodniowo, drugi – dla pozostałych mniejszości – w wymiarze 3 godzin. Oznacza to różne traktowanie przez państwo obywateli znajdujących się w tej samej sytuacji i prowadzi do dyskryminacji ze względu na przynależność narodową obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, będących uczniami należącymi do mniejszości niemieckiej. Jest to sprzeczne z Konstytucją RP, ustawą o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także z ratyfikowanymi przez Polskę konwencjami międzynarodowymi.

Takie działania nie mieszczą się w standardach państwa demokratycznego. Sytuacja ta podważa zasadę równego traktowania obywateli przez państwo, budzi poczucie braku akceptacji dla zachowywania przez mniejszości własnej tożsamości, kultury i języka, wreszcie ogranicza realne możliwości ich zachowywania i rozwoju przez osoby należące do mniejszości. Wszystko to szkodzi nie tylko mniejszości niemieckiej, szkodzi nie tylko mniejszościom narodowym i etnicznym w Polsce w ogóle, ale także godzi w wizerunek państwa polskiego oraz w jego autorytet.

Szczególny niepokój społeczności mniejszościowych budzi uzasadnienie wprowadzenia dyskryminacyjnych przepisów prawnych poprzez odwoływanie się do zasady symetrii (wzajemności) w stosunku do mniejszości narodowych. Należy podkreślić, że uzależnianie polityki państwa wobec własnych obywateli od działań innych państw nie mieści się w standardach demokratycznych i godzi w prawa obywatelskie.

Ze swej strony, jako członkowie Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, reprezentujący mniejszości narodowe i etniczne oraz społeczność posługującą się językiem regionalnym, wielokrotnie wyrażaliśmy swoje oburzenie i protest w związku wprowadzeniem przepisów prawnych dyskryminujących mniejszość niemiecką. Nie widząc perspektywy zmiany tych przepisów oraz wobec braku rozmów na ten temat, większość członków KWRiMNiE, reprezentujących mniejszości (14 spośród 20 członków), już kilka miesięcy temu zawiesiła swój udział w pracach tego organu doradczego Prezesa Rady Ministrów. Był to z naszej strony akt desperacji, mający na celu zwrócenie uwagi na skalę problemu, jakim jest dyskryminacja prawna mniejszości, a zwłaszcza, że dotyczy dzieci i młodzieży. W zaistniałej sytuacji zawieszenie udziału w pracach Komisji było jedyną formą, w jakiej członkowie Komisji mogli wyrazić sprzeciw wobec działań rządu w sytuacji jednoznacznej dyskryminacji prawnej jednej z mniejszości. Mieliśmy i nadal mamy nadzieję, że tak dramatyczny gest z naszej strony przyczyni się do refleksji nad zaistniałą sytuacją i będzie impulsem do jej zakończenia. Jest to z naszej strony sygnał alarmowy, że nasz głos – jako przedstawicieli mniejszości – nie jest słyszany, rozumiany i brany pod uwagę.

Apelujemy o jak najszybsze zaprzestanie dyskryminacji mniejszości niemieckiej w zakresie nauczania języka mniejszości. Zwracamy się o uchylenie rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 4 lutego 2022 roku oraz innych aktów prawnych, wprowadzających nierówne traktowanie obywateli RP. Uważamy, że przepisy te godzą nie tylko w mniejszość niemiecką, ale naruszają fundamenty polityki państwa wobec mniejszości narodowych i etnicznych, realizowanej w Polsce od 1989 r.

Grzegorz Kuprianowicz,
Współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, reprezentujący mniejszości
30 sierpnia 2022 r.

Foto: VDG.pl