Wystąpienie Posła na Sejm RP Ryszarda Galli

z okazji

Walnego Zebrania Delegatów Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców

 na Śląsku Opolskim

4.06.2022 r.

Zakrzów

Szanowny Panie Przewodniczący, Szanowni Państwo Delegaci, Szanowni goście,

jest mi bardzo miło, że po raz kolejny mogę przemawiać do Was na Walnym Zebraniu Delegatów Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim. Jest to dla mnie wielki zaszczyt.

Jestem szczęśliwy, że po dwóch latach pandemii nasze życie wraca do normalności. Pandemia miała negatywny wpływ na wiele dziedzin życia. Także i nasza organizacja poczuła bardzo negatywne skutki COVID-19. Wiosną tego roku sytuacja ustabilizowała się jednak na tyle, że życie społeczno-gospodarcze oraz kulturalne wróciło do czasów sprzed pandemii. Oby tak było już cały czas. Nasze dzisiejsze Walne Zebranie jest najlepszym przykładem tego, że pracujemy tak jak wcześniej, na pełnych obrotach.

Ubiegły rok był trudnym czasem w mojej poselskiej działalności. W 2021 roku został bowiem dokonany największy zamach na prawa mniejszości narodowych i etnicznych po 1989 roku. Czarnym dniem był dla nas 17 grudnia. Wtedy to Sejm RP przyjął poprawkę do projektu ustawy budżetowej na 2022 r., zakładającą zmniejszenie wydatków o kwotę 39,8 mln zł w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego (zmniejszenie finansowania nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej), z przeznaczeniem tych środków na nauczanie języka polskiego w Niemczech. Poprawka ta została ostatecznie zatwierdzona przez Sejm RP na posiedzeniu, które odbyło się 27 stycznia br. Następnie minister edukacji i nauki wydał dwa rozporządzenia. Pierwsze z nich, z 4 lutego br., zmniejsza wymiar nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej z 3 do 1 godziny tygodniowo. Zmiana ta nie będzie dotyczyć wymiaru nauczania innych języków mniejszości narodowych i etnicznych i wchodzi w życie z dniem 1 września 2022 r. Drugie rozporządzenie, z 10 lutego br., przewiduje natomiast zmniejszenie wartości dotychczas naliczanych wag (P25, P26 i P27) dla uczniów lub słuchaczy objętych nauczaniem języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej realizowanego w formie dodatkowej nauki tego języka. Obniżenie subwencji na nauczanie języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej oraz rozporządzenia ministra edukacji i nauki z 4 i 10 lutego 2022 r. stanowią jawne naruszenie Konstytucji RP, ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym,
a także ustawy o systemie oświaty, dyskryminując tym samym nauczanie języka niemieckiego na tle innych języków mniejszości narodowych, etnicznych oraz języka regionalnego, uznawanych oficjalnie na terenie RP. Doszło tutaj także do naruszenia przepisów rangi międzynarodowej.

W międzyczasie podjąłem cały szereg działań, mających na celu doprowadzenie do uchylenia ww. rozporządzeń oraz przywrócenie dotychczasowej wysokości subwencji oświatowej.
W tym celu wspólnie z innymi posłami przeprowadziłem kontrolę w MEiN ukierunkowaną na dokładną weryfikację całego procesu przygotowania i wydania ww. rozporządzeń. Skierowałem też wspólnie z innymi posłami wnioski o ich uchylenie do Prezesa Rady Ministrów oraz wniosek do Ministra Edukacji i Nauki o uchylenie rozporządzenia z 4 lutego br. obniżającego tygodniowy wymiar nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej z 3 do 1 godziny. Ponadto wśród podjętych przeze mnie działań warto wymienić dwie interpelacje oraz pismo do Ministra Edukacji i Nauki, pismo do Premiera, pismo do Rzecznika Praw Obywatelskich (podpisane również przez Rafała Bartka i Bernarda Gaidę), wnioski o opinie prawne, wniosek do NiK o skontrolowanie procesu wydania ww. rozporządzeń i wiele innych. Podjąłem także liczne rozmowy z przedstawicielami MEiN, w których przedstawiałem całą argumentację na rzecz uchylenia ww. rozporządzeń oraz przywrócenia dotychczasowej wysokości subwencji.

Jak dotąd, nie udało nam się odwrócić tych bardzo negatywnych zmian. Pragnę jednak Państwa zapewnić, że uczynię wszystko, co w mojej mocy, aby tygodniowy wymiar nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej został przywrócony do poziomu 3 godzin.

Sprawa ograniczenia finansowania nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej nie była oczywiście jedynym tematem, którym zajmowałem się w ubiegłym roku. Podejmowałem bowiem wiele innych inicjatyw i działań w obszarach, które są ważne dla członków naszej organizacji oraz mieszkańców. Wszystkie szczegóły znajdą Państwo w moim sprawozdaniu, które zostało Państwu przekazane. Tutaj wymienię kilka moich najważniejszych działań:

– przygotowanie projektu ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji w zakresie powoływania Rad Programowych oddziałów emitujących programy w językach mniejszości narodowych
i etnicznych oraz języku regionalnym;

– zgłoszenie kilku poprawek do projektu ustawy budżetowej na 2022 r. Dotyczyły one zwiększenia środków dla konserwatora zabytków na Opolszczyźnie o 5 mln zł, zwiększenia wydatków na mniejszości narodowe i etniczne o 3 mln zł, przyznania kwoty 10 mln zł na oddział psychiatrii w szpitalu przy ul. Wodociągowej w Opolu, przyznania kilku województwom po 10 mln zł na konserwację zabytków.

Dalej:

– ubiegły rok pokazał, że moje wieloletnie działania na rzecz wzrostu wydatków w obszarze mniejszości narodowych i etnicznych przyniosły efekty. Świadczy o tym zaproponowana
w projekcie ustawy budżetowej na 2022 r. kwota – jest ona o prawie 2 mln zł wyższa niż kwota przewidziana w 2021 r. Jest to więc uwzględnienie postulatów naszych środowisk.

W ubiegłym roku wygłosiłem też z mównicy sejmowej ważne oświadczenia dotyczące 100. rocznicy III Powstania Śląskiego oraz 100. rocznicy plebiscytu na Górnym Śląsku. Wykazałem się również bardzo dużą aktywnością na posiedzeniach Sejmu oraz posiedzeniach komisji sejmowych. Twardo walczyłem o interesy naszej organizacji oraz mieszkańców.

Szanowni Państwo!

Przed nami bardzo wiele różnych zadań i wyzwań, z którymi musimy się w środowisku mniejszości niemieckiej w najbliższym czasie zmierzyć. Czekają nas trudne czasy. Obniżenie subwencji oraz zmniejszenie tygodniowej liczby godzin nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej, to bardzo zły sygnał, który płynie do nas ze stolicy. Trudno przewidzieć, co jeszcze może się wydarzyć.

Czas płynie bardzo szybko. Już w przyszłym roku, jeżeli nie wydarzy się nic nieprzewidywanego, czekają nas wybory parlamentarne i samorządowe. Oznacza to dla nas wszystkich wielki trud przygotowań. Wybory te będą miały dla nas i dla naszego środowiska kluczowe znaczenie. Stąd też już dzisiaj podejmujemy pierwsze działania na rzecz przygotowań do tych wyborów. Nikt nie mówi, że będzie łatwo. Ja na pewno z mojej strony uczynię wszystko, co jest możliwe, abyśmy się do tych wyborów dobrze przygotowali. Celem jest uzyskanie jak najliczniejszej reprezentacji w samorządach oraz na poziomie parlamentu. Wspólnie damy radę!

Życzę Państwu owocnych obrad oraz ciekawych i interesujących dyskusji. Niech to dzisiejsze Walne Zebranie Delegatów będzie kolejną ważną cegiełką na rzecz skutecznego budowania poczucia tożsamości wśród członków naszej organizacji!