Stanowisko strony mniejszościowej Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych w sprawie informacji przedstawionych przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego na posiedzeniu Komisji Wspólnej w dniu 21 grudnia 2016 roku

Warszawa, 20 stycznia 2017 r.

Jako członkowie Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, reprezentujący w niej poszczególne mniejszości narodowe i etniczne oraz społeczność posługującą się językiem regionalnym, poczuliśmy się zaniepokojeni treścią informacji pt. „Działania Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w kwestii zabezpieczenia polskich grup radykalnych oraz środowisk mniejszości narodowych i etnicznych przed infiltracją ze strony zagranicznych służb oraz organizacji terrorystycznych” przedstawionej na posiedzeniu Komisji Wspólnej w dniu 21 grudnia 2016 roku. Materiał ten wyraźnie sugeruje, że w zakresie działań Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) obydwie grupy, tj. polskie grupy radykalne oraz mniejszości narodowe i etniczne, są zrównane i traktowane jako równie niebezpieczne. Tymczasem środowiska mniejszości narodowych od długiego już czasu sygnalizują, że coraz częściej stają się właśnie obiektem przestępczych działań polskich grup radykalnych, czego nie dostrzeżono w opracowaniu zaprezentowanym przez ABW na grudniowym posiedzeniu Komisji Wspólnej.

Traktowanie członków mniejszości narodowych w sposób inny niż pozostałych obywateli RP jest zabronione artykułem 32 § 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który mówi, że nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Tymczasem fakt szczególnego zainteresowania ABW jedynie niewielkimi grupami radykalnymi obywateli RP narodowości polskiej wobec faktu objęcia całych środowisk mniejszości narodowych i etnicznych analogicznymi działaniami ma – w naszym przekonaniu – właśnie dyskryminacyjny charakter ze względu na narodowość. 

W art. 35 Konstytucji RP zagwarantowane są obywatelom polskim innej narodowości niż polska swobody zachowania ich języka, kultury, zwyczajów… Podejmowanie takich działań nie może więc jednocześnie być powodem zaliczenia a priori tych obywateli RP z powodu ich przynależności do mniejszości narodowych i etnicznych do grupy radykalnej czy niebezpiecznej. Być może wśród mniejszości narodowych i etnicznych mogą pojawić się grupy radykalizujące, jednak podobnie jak pośród Polaków będą one miały charakter marginalny i tylko takie powinny ewentualnie być poddane działaniom prewencyjnym ABW. W innym przypadku takie działania możemy traktować jedynie jako nieprawną inwigilację środowisk mniejszościowych.

Jednocześnie w materiale przedstawiony na posiedzeniu KWRiMNiE w sposób wielce niewystarczający przedstawione były działania ABW mające na celu zapobieganie bądź ustalanie sprawców przestępstw popełnianych przez polskie grupy radykalne wobec osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz ich organizacji lub wydarzeń organizowanych przez środowiska mniejszościowe. Podobnych aktów popełnionych wobec obcokrajowców przybyło od czasu ostatniego posiedzenia KWRiMNiE, co także pośród członków naszych społeczności wywołuje uzasadnione obawy.

Zwracamy się więc z prośbą o przeanalizowanie uwag zawartych w niniejszym stanowisku oraz powtórne przedstawienie na posiedzeniu KWRiMNiE uzupełniającej i szczegółowej informacji ABW dotyczącej jej działań podejmowanych w kontekście mniejszości narodowych i etnicznych. 

Rafał Bartek
Współprzewodniczący Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych,
reprezentujący mniejszości