Uchwała Walnego Zebrania Delegatów TSKN na Śląsku Opolskim
z 28 maja 2016 roku, Świercze k. Olesna

Dotyczy: 25 lat Traktatu między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17.06.1991 roku.

25 lat temu Rzeczpospolita Polska oraz Republika Federalna Niemiec podpisała Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Dokument miał ogromne znaczenie strategiczne dla obydwu Państw Ponieważ regulował stosunki zjednoczonych Niemiec z Polską na zasadach trwałego pokoju i bezpieczeństwa, dobrosąsiedzkiej współpracy.

Warto podkreślić, iż traktat określił zasady wzajemnych stosunków Polski i Niemiec i uznawał za nadrzędny cel polityki obu państw zachowanie i umocnienie pokoju. Istotnym z punktu widzenia mniejszości niemieckiej jest fakt, iż obie strony zobowiązały się: postępować zgodnie z prawem międzynarodowym, zwłaszcza z Kartą Narodów Zjednoczonych, realizować prawa i obowiązki, zgodnie ze standardami międzynarodowymi dotyczącymi mniejszości narodowych. W traktacie odniesiono się po raz pierwszy do położenia mniejszości niemieckiej w Polsce oraz Polaków w Niemczech, uznając, iż obie strony przyjmą w tym zakresie obowiązujące standardy europejskie.

Z perspektywy minionych 25 lat pozytywnie oceniamy wkład do świadomości społecznej jaki wniósł Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Dzięki wprowadzeniu w Polsce Ustawy o mniejszościach jak również ratyfikowaniu Ramowej Konwencji Praw Mniejszości czy też Europejskiej Karty języków regionalnych i mniejszościowych niektóre regulacje traktatowe uzyskały dodatkowe umocowanie albo wprost wyszły poza zakres uregulowany w samym traktacie. Warto zaznaczyć, że zarówno te regulacje jak również działania podejmowane na ich podstawie przez samych członków TSKN, organizacje mniejszości niemieckiej jak i samorządy w regionie przyniosły w ostatnim czasie wymierne efekty w postaci kolejnych firm, które zdecydowały się na lokalizację w regionie tylko i wyłącznie ze względu na perspektywy pozyskania odpowiedniej ilości niemieckojęzycznych pracowników. Ten fakt jak również wiele innych pokazuje jak istotnym czynnikiem rozwojowym regionu jest obecność mniejszości niemieckiej.

Pragniemy jednocześnie zwrócić szczególną uwagę na kwestie, które zostały uregulowane w Traktacie (szczególnie art. 20-22 traktatu) a które w opinii Walnego Zebrania Delegatów Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim- największej organizacji mniejszości niemieckiej w Polsce wymagają podjęcia dalszych intensywnych działań. Do obszarów, które nie rozwinęły się w ostatnich latach w wystarczający sposób należy przede wszystkim szeroko pojęta oświata skierowana do uczniów z kręgu mniejszości niemieckiej.

Dlatego też apelujemy do Rządów Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Federalnej Niemiec
o zintensyfikowanie działań mających na celu:

• podniesienie jakości nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości w Polsce;
• tworzenie dwujęzycznych placówek oświatowych na terenach zamieszkałych przez mniejszość niemiecką w Polsce;
• wydanie podręczników do nauki języka niemieckiego jako języka mniejszości i do nauki takich przedmiotów jak „historia i Kultura kraju pochodzenia mniejszości” oraz „geografia kraju pochodzenia mniejszości”;
• kształcenie nauczycieli przedmiotów nauczanych w dwóch językach (języku polskim i języku mniejszości);
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych do nauczania przedmiotów w dwóch językach (języku polskim i języku mniejszości);
• pozyskiwanie nauczycieli z Niemiec mogących wesprzeć proces edukacji na wszystkich etapach edukacyjnych;
• podniesienie wiedzy zarówno samej mniejszości jak i ogółu społeczeństwa na temat historii
  i dziedzictwa Niemców żyjących w Polsce, zwłaszcza na Śląsku np. poprzez prowadzenie szeroko pojętej edukacji społecznej w tym zakresie ale również pomoc przy utworzeniu w regionie Centrum edukacyjnego oraz muzealnego Niemców.

Podjęcie konkretnych działań w obszarach wyżej wymienionych ma szczególne znaczenie dla Niemców zamieszkujących województwo opolskie, gdzie ze względu na nieuniknione procesy demograficzne jak i migracyjne myśląc o skutecznym zachowaniu tożsamości językowej i kulturowej mniejszości konieczne jest dalsze podnoszenie jakości edukacji mniejszościowej. Działania te będą zgodne z intencją zawartego przed 25 laty Traktatu.