Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze Niemców w Polsce zaprasza na najbliższe wydarzenia:

1. Spotkanie autorskie z Joanną Wańkowską-Sobiesiak, autorką zbioru reportaży „Buty Agaty”: 7 listopada (piątek), godz. 17:00 w siedzibie Centrum przy ul. Szpitalnej 11;
2. Otwarcie wystawy „Nieznana historia kobiet. Ucieczka, wypędzenie i integracja”, połączona z dyskusją panelową: 14 listopada (piątek), godz. 17:00, Sala Spotkań Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Opolu, ul. Piastowska 18.

1. Spotkanie autorskie: Joanna Wańkowska-Sobiesiak: „Buty Agaty”

Po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1945 roku wiele mieszkanek byłych Prus Wschodnich doświadczyło pracy w sowieckich obozach. Te z nich, które pozostały, musiały zmierzyć się z funkcjonowaniem w nowej rzeczywistości Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Zapraszamy na spotkanie autorskie z Joanną Wańkowską-Sobiesiak, autorką zbioru reportaży „Buty Agaty”.

Przeprowadzone rozmowy nawiązują do wspomnień bohaterek z czasu wkroczenia Armii Czerwonej na teren byłych Prus Wschodnich w 1945 r., poprzez wywózkę do sowieckich łagrów aż do chwili obecnej. Tytułowe „Buty Agaty” to metafora marzeń wywiezionych, wysiedlonych, wypędzonych oraz tęsknoty zmarzniętego człowieka do ciepła i poczucia bezpieczeństwa.

Czternaście adresów, tyle zanotowałam w brulionie w kratkę. To adresy tych kobiet, z którymi będę rozmawiać. Mieszkanki podolsztyńskich wsi i Olsztyna. Biedne, bogate. Wykształcone i niewykształcone. Brzydkie, ładne. Ale wszystkie stare i wszystkie z podobnym bagażem doświadczeń. [Naszą historię zaczniemy] wtedy, kiedy moje bohaterki miały po 16-19 lat. Był mroźny styczeń 1945 roku…

Dwujęzyczna, wydana w językach polskim i niemieckim książka ukazała się w 2014 roku z inicjatywy Olsztyńskiego Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej.

Zapraszamy serdecznie w piątek, 7 listopada 2025 r., o godzinie 17:00 do siedziby Centrum przy ul. Szpitalnej 11 w Opolu. Spotkanie poprowadzi Ewa Stolz. Uprzejmie prosimy o potwierdzenie udziału mailowo na adres cdwbp@cdwbp.opole.pl lub telefonicznie pod numerem: +48 77 407 50 12. Wydarzenie odbędzie się w języku polskim i tłumaczone będzie na Polski Język Migowy. Wstęp wolny. Zapraszamy! 

Joanna Wańkowska-Sobiesiak to dziennikarka, reportażystka i pisarka, autorka 16 książek, zawierających głównie reportaże pokazujące obraz dramatycznych wydarzeń oglądanych poprzez pryzmat doświadczeń zwykłego człowieka, uwikłanego przez przypadek, bądź z wyboru w wielką historię. Pierwsza z nich „Za mało na Polaka, za mało na Niemca” została doceniona w 15. Roczniku Polsko-Niemieckim, wydawanym przez Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Joanna Wańkowska-Sobiesiak przez dwanaście lat pełniła funkcję Pełnomocnika Wojewody Warmińsko–Mazurskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych. W latach 2002–2011 była prezesem olsztyńskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

Prezentacja wystawy „Nieznana historia kobiet. Ucieczka, wypędzenie i integracja” oraz wydarzenia towarzyszące realizowane są w ramach projektu „Frauen und der Krieg – Ungesagte Geschichten”, dofinansowanego ze środków Haus des Deutschen Ostens za pośrednictwem Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce. 

2. Otwarcie wystawy i dyskusja panelowa: Nieznana historia kobiet. Ucieczka, wypędzenie i integracja

Po drugiej wojnie światowej miliony Niemców musiały opuścić swoje domy w Europie Wschodniej. Jako pierwsze w podróż w nieznane wyruszyły przede wszystkim kobiety: matki i babcie, siostry i ciotki, wraz z dziećmi i osobami starszymi. Zapraszamy na otwarcie wystawy „Nieznana historia kobiet. Ucieczka, wypędzenie i integracja”, będącej zapisem wybranych relacji świadków. Wernisaż połączony będzie z dyskusją panelową z ekspertami z różnych zakątków Europy.

Doświadczenia końca wojny zostawiły w psychice cywilów ślad na długie lata. Wielu z nich opowieść o swoich przeżyciach przychodziło bardzo trudno; inni mieli potrzebę dzielić się nimi tak często, aż nie znaleźli już słuchaczy. Prezentowana wystawa, przygotowana przez Haus des Deutschen Ostens w Monachium, opiera się na sześciu opowieściach kobiet – świadków historii. Ich losy w czasie wojny i po jej zakończeniu łączy wiele wspólnego; jednocześnie jednak wyjątkowa pozostaje historia każdej z nich.

Temat wystawy będzie punktem wyjścia do dyskusji o wojennych losach zwykłych ludzi w różnych zakątkach Europy. Wezmą w niej udział: Andreas Otto Weber (dyrektor Haus des Deutschen Ostens w Monachium), Hannelore Bayer (badaczka historii mniejszości niemieckiej w Rumunii w okresie powojennym), Tomáš Okurka (historyk, pracownik Muzeum w Ustí nad Labem, prezentującego wystawę o historii Niemców na terenie ziemi czeskiej) oraz Bernard Gaida (wieloletni działacz mniejszości niemieckiej w Polsce). Moderacja: Joanna Hytrek-Hryciuk.

Na wydarzenie zapraszamy 14 listopada (piątek) o godzinie 17:00 w Sali Spotkań Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Opolu przy ul. Piastowskiej 18. Dyskusja tłumaczona będzie symultanicznie na języki polski i niemiecki. Wstęp wolny – uprzejmie prosimy o potwierdzenie przybycia; mailowo na adres cdwbp@cdwbp.opole.pl lub telefonicznie pod numerem +77 407 50 12.

Wystawa czasowa „Nieznana historia kobiet. Ucieczka, wypędzenie i integracja” oraz wydarzenia towarzyszące realizowane są w ramach projektu „Frauen und der Krieg – Ungesagte Geschichten”, dofinansowanego ze środków Haus des Deutschen Ostens za pośrednictwem Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce.

Więcej informacji na naszej stronie internetowej: www.cdwbp.opole.pl

Organizatorzy polecają uwadze i zapraszają!