Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze Niemców w Polsce już otwarte

Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze Niemców w Polsce już otwarte

  • 11 wrz 0

11-09-2022

Po ponad 10 latach od pojawienia się podczas obrad Polsko-Niemieckiego Okrągłego Stołu idei o utworzeniu miejsca, w którym zostanie zaprezentowana historia niemieckiej społeczności i  zapisaniu jej we Wspólnym Oświadczeniu Okrągłego Stołu z 2011 r., prace zostały ostatecznie zakończone. Tym samym mapa kulturalna Opola wzbogaciła się o nową instytucję: Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze Niemców w Polsce (Dokumentations- und Ausstellungszentrum der Deutschen in Polen, DAZ). 

Na mocy umowy podpisanej pomiędzy Związkiem Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce a Urzędem Marszałkowskim Województwa Opolskiego Centrum Dokumentacyjno- Wystawiennicze Niemców w Polsce stało się filią Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Opolu. Faktyczne prace nad wystawą mogły rozpocząć się w 2020 roku. Siedzibą instytucji został, zakupiony ze środków ZNSSK poprzez Fundację Rozwoju Śląska budynek przy ul. Szpitalnej 11 w Opolu, na cele wystawiennicze pieczołowicie wyremontowany, przebudowany i dostosowany do nowej funkcji. Prace remontowe zostały sfinansowane przez Federalne Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Ojczyzny (BMI); natomiast wystawa zarówno ze środków Federalne Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Ojczyzny oraz ze środków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA).

Głównym zadaniem Centrum jest, za pomocą dwujęzycznej wystawy stałej “Niemcy w Polsce – przeszłość i teraźniejszość”, dokumentowanie i prezentowanie historii i działalności Niemców na terenie współczesnej Polski od przeszłości do współczesności. Nowoczesna koncepcja wystawy oferuje zwiedzającym pełną wrażeń podróż w czasie przez historię i teraźniejszość Niemców w Polsce. Niezwykle nowoczesna ekspozycja przygotowana jest dla wymagającego widza: to połączenie scenografii i multimediów z autentycznymi elementami uzupełnionymi replikami i reprodukcjami.

“Odwiedzający, poruszając się po wystawie, udają się w multimedialną podróż przez historię. Scenariusze medialne ze słuchowiskami radiowymi, wideo i projekcjami w historycznych sceneriach przemawiają do wszystkich zmysłów i tworzą żywe spotkanie z historią i życiem codziennym Niemców w Polsce, co jest szczególnie atrakcyjne dla młodych ludzi” – wyjaśnia koncepcję wystawy Weronika Wiese, koordynatorka projektu. Oprócz wystawy stałej DAZ prezentować będzie również wystawy czasowe poświęcone wybranemu wątkowi historii i kultury Niemców w Polsce i Europie oraz innych mniejszości.

Uroczyste otwarcie DAZ odbyło się w obecności Andrzeja Buły, Marszałka Województwa Opolskiego, Rafała Bartka – przewodniczącego Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce oraz Tadeusza Chrobaka – dyrektora Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Opolu. Na uroczystość przybyli goście specjalni z Niemiec: Natalie Pawlik, pełnomocnik Rządu Federalnego ds. przesiedleńców i mniejszości narodowych oraz Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Polsce, dr Thomas Bagger.

Marszałek Andrzej Buła mówił: “Mam pewność, że dokonaliśmy czegoś dobrego, wzbogacającego nas, co istotnie przysłuży się odnowieniu więzi międzyregionalnej; bo wszak Centrum ma być może także spoiwem − nie tylko nas tu, na Opolszczyźnie, ale to będzie spoiwo Śląska, Warmii, Mazur, Pomorza i  Dolnego Śląska. Dowartościuje tożsamości regionalne i rzeczywistość historyczną. Obroni się przed próbami ideologizacji. (…) Zostańmy tutaj ludźmi swobodnie myślącymi, z otwartymi sercami i patrzącymi, że obok nas zawsze jest drugi człowiek. Każdy inny, wszyscy równi”.

Przewodniczący ZNSSK w Polsce Rafał Bartek podkreślał: „Projekt ten jest wyjątkowy w skali Polski i  Niemiec, gdyż do tej pory nie było – ani w Polsce, ani w Niemczech – miejsca, które podjęłoby próbę opowiedzenia złożonej historii Niemców mieszkających w Polsce. Niemców, którzy przeżyli dyskryminację w okresie PRL i którym dzisiaj na nowo tę dyskryminację przychodzi przeżywać. Oby to miejsce, ze swoją wystawą stałą, ze swymi wystawami czasowymi, ze spotkaniami i konferencjami, stało się miejscem przestrogi przed podziałami i nacjonalizmami, ale też miejscem pokazującym, jak ważny jest dialog i chęć zrozumienia drugiego człowieka. Niech to miejsce otwiera nas na drugiego człowieka, niezależnie od tego, skąd i kiedy do nas dotarł. Niech to miejsce nas ubogaca i służy budowaniu wspólnej historii Niemców żyjących w Polsce i większości polskiej”.

Natalie Pawlik, pełnomocnik Rządu Federalnego ds. przesiedleńców i mniejszości narodowych, podkreślała: „Moje pierwsze wrażenia wywołują różne uczucia i obrazy. Odnoszą się one w pewnym sensie do »utraty ojczyzny« czy też do »trudności nowego początku«. Wiele z nich dotyka nas wszystkich. Są to elementarne pytania, które są tutaj zadawane. To pytania o pochodzenie, kulturę i tradycję. Co oznacza dom – dla mnie, dla mojej rodziny? Kiedy należy pozostawić to, co jest nam znane? W jakim stopniu ja i moja rodzina musimy »połączyć się« z resztą społeczeństwa? Tych pytań o  własną tożsamość nie da się uniknąć. Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze dostarcza do tego wielu impulsów.”

Dr Thomass Bagger, ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Polsce, zakończył słowami: „Centrum stało się kolejnym nowym miejscem w krajobrazie placówek w Opolu; i dlatego też życzę temu Centrum, by było ważnym miejscem nie tylko dla przedstawicieli mniejszości niemieckiej, ale też dla przedstawicieli większości polskiej tu mieszkającej. By było miejscem spotkań i tym samym spełniało swoją rolę, do której zostało powołane.”

Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze Niemców w Polsce zostanie udostępnione zwiedzającym już na początku października. Więcej informacji na temat zwiedzania, planów instytucji i wielu innych będzie dostępne wkrótce na stronie internetowej DAZ. W chwili obecnej DAZ zaprasza na swój profil na Facebooku: Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze Niemców/Ausstellungszentrum der DMi

Nad utworzeniem Centrum Dokumentacyjno-Wystawienniczego Niemców w Polsce pracowali:

 

Autorzy wystawy: polscy i niemieccy historycy, których prace koordynował ViDiFilm,

Koordynator projektu: Weronika Wiese,

 

Autorzy tekstów: dr Gerhard Schiller, Dawid Smolorz, Marta Szagżdowicz, dr Michał Matheja, Magdalena Lapshin, dr Rudolf Urban,

Doradcy: dr Andrzej Hoja, dr Markus Krzoska,

Główny doradca: dr.  habil., prof. UO Adriana Dawid,

Asystent konsultanta: dr Arkadiusz Kuzio-Podrucki,

Recenzenci: prof. dr hab. Ryszard Kaczmarek, prof. dr hab. inż. Stanisław Wojciechowski, Cezary Obracht-Prondzyński, prof. dr hab. Grzegorz Janusz.

 

Utworzenie DAZ było możliwe dzięki wsparciu finansowemu:

Federalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Ojczyzny (BMI):

  1. 953 000,00 € (prace remontowe i wyposażenie),
  2. 940 000,00 € (wystawa stała),

Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA):

  1. 65 000,00 € (wystawa “Niemcy w Polsce dzisiaj”),

a także Fundacji Rozwoju Śląska, Województwa Opolskiego oraz sponsorów prywatnych. Funkcjonowanie DAZ finansowane jest ze środków Województwa Opolskiego za pośrednictwem Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu.

   


Skip to content

Strona korzysta z plików cookies, więcej o zasadach wykorzystania plików cookies znajdziesz w naszej polityce prywatności. Więcej informacji

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close